Wewnętrzna doskonałość oraz piękno teorii względności po dziś dzień zachwycają nie tylko fizyków, ale także i filozofów. Wojciech Grygiel ukazuje drogę, jak w matematycznych zawiłościach tej teorii doszukać się głębokich problemów filozoficznych, i przekonać się, że teoria względności to nie tylko hermetyczna gra matematycznych symboli, ale oryginalny produkt ludzkiego geniuszu, będący...

Czy umysł można oderwać od ciała? Czy podejmując decyzje warto polegać na emocjach? Jak współpracują ze sobą „serce” i „rozum”? Łącząc swoje bogate doświadczenie badacza mózgu z przenikliwością filozofa, Antonio Damasio wytyka Kartezjuszowi tytułowy błąd. Polega on na oddzielaniu umysłu od ciała, a w konsekwencji także rozumu od emocji, i tego co w nas typowo ludzkie od tego co...

Czy to prawda, że dziewczynki wolą kolor różowy, a chłopcy – niebieski? Dlaczego dziewczynki chętniej bawią się lalkami i pluszowymi misiami, a chłopcy – samochodzikami i robotami? Co ma większy udział w kształtowaniu tożsamości płciowej człowieka: natura czy kultura? Światowej sławy prymatolog zabiera głos w jednej z najważniejszych dyskusji XXI wieku. Wyjaśnia podstawowe pojęcia:...

Książka zawiera zapisy rozmów lub relacje ze spotkań Karola Jałochowskiego z najwybitniejszymi (nierzadko także najbardziej frapującymi) współczesnymi uczonymi. Są wśród nich odkrywcy struktury DNA, konstruktorzy bomby atomowej, kosmologowie i kryptolodzy kwantowi. Rozmowy dotyczą kluczowych, najistotniejszych pytań związanych z naszą obecnością we Wszechświecie. Nobliści, laureaci...

U jednych widok asteroidy wywołuje lęk. Nie bez przyczyny w tradycji i kulturze skały spadające z nieba niosą pożogę i śmierć. Inni myślą za Mendelejewem: węgiel, żelazo, nikiel, krzem. To z tych pierwiastków są zwykle złożone okruchy pozostałe po formowaniu się planet. U Martina Elvisa asteroidy wywołują zupełnie inne emocje. Zdaniem szanowanego astronoma na tych małych ciałach...

...Wszystko dzieje się w przypowieściach, aby „patrzyli oczami, a nie widzieli, słuchali uszami, a nie rozumieli...” (Łk 4, 12). Czyżby Jezus naprawdę chciał, żeby słuchający nie widzieli i nie rozumieli? Oczywiście, nie. Z tych słów przebija jedynie głębokie rozczarowanie. Można słuchać i nie rozumieć, na przykład gdy słowo pada na skalistą ziemię, ale...

Myślenie jest trudne. Myślenie o niektórych problemach jest tak trudne, że może rozboleć Cię głowa od samego myślenia o myśleniu o nich! Książka ta stanowi kolekcję moich ulubionych narzędzi do myślenia. Nie będę ich tylko opisywał; zamierzam się nimi posłużyć, aby łagodnie przeprowadzić twój umysł przez trudne terytorium aż do dość radykalnych koncepcji znaczenia, umysłu i wolnej woli....

Czy człowiek jest w stanie odkryć zamysły Boga w stworzonym świecie? Tytułowe dwie księgi to Biblia i "księga przyrody", obie ofiarowane człowiekowi przez Boga. Podwójne źródło poznania - objawienie i krytyczny rozum nie może być sprzeczne. Obie ścieżki są niezależne, lecz także kompatybilne. Książka Olafa Pedersena podejmuje jeden z najstarszych i najważniejszych...

Jak powstał język? Jak to się dzieje, że przyswaja go każdy człowiek? Skąd wzięło się tyle podobieństw między językami, skoro każdy z nich powstał na potrzeby innej kultury? Od lat panuje przekonanie, że język jest zakodowany w naszych genach i że istnieje w każdym z nas jako wrodzony i instynktowny byt. Daniel Everett otwarcie kontestuje ten pogląd, dowodząc, że...

Humor i śmiech stanowią jedną z cech przynależnych wyłącznie gatunkowi ludzkiemu. Nie wszyscy jednak śmiejemy się z tych samych rzeczy, a przynajmniej uważamy je za zabawne w różnym stopniu. Od czego zatem zależy poczucie humoru? Od inteligencji, cech wrodzonych, a może płci? Czy da się odpowiedzieć na pytanie jak działa ten proces z neuronaukowego punktu widzenia? W swej...

Ona, to znana dziennikarka naukowa, On – znany i uznany naukowiec. Są jak proton i elektron, a ich rozmowy wyjaśniające fizykę dosłownie elektryzują. Oto mała próbka ich iskrzącej rozmowy: Karolina: Czy fizyką można opisać wszystko? Jean-Pierre: To stare pytanie o redukcjonizm. Czy wszystkie zjawiska chemiczne, biologiczne da się opisać w kategoriach fizyki....

Czy fenomen życia da się zredukować do praw fizyki? Jak to było „naprawdę”? Czy życie powstało spontanicznie z materii martwej na mocy działania praw fizyki, czy też w momencie zaistnienia życia miała miejsce jakaś „nieciągłość” w funkcjonowaniu praw fizyki? Czy przez tę nieciągłość wdarł się do praw fizyki jakiś niezwykły, zupełnie nieprawdopodobny...

Poszukiwanie „brakującego ogniwa”, które może łączyć formy żywe i nieożywione w jednolitą strukturę, doprowadziło do pojawienia się zupełnie nowej dziedziny nauki mieszczącej się na styku biologii, fizyki, informatyki i matematyki. Jest to dyscyplina niosącą w sobie obietnicę nie tylko ostatecznego wyjaśnienia zjawiska życia, ale także otwarcia drogi do zastosowań, które nadadzą nowy...

Synteza neopatrystyczna, czyli odrodzenie myśli Ojców Kościoła, w czasach współczesnych stanowi jeden z wiodących paradygmatów prawosławnej filozofii i teologii XX i XXI w. U źródeł tego programu stali emigracyjni rosyjscy myśliciele: o. Georgij Fłorowski, Włodzimierz Łosski oraz ich uczniowie. W swojej nowej książce Teresa Obolevitch rozważa następujące pytania: Na czym polega specyfika...

Książka przedstawia podstawowe nurty współczesnych dyskusji o istocie poznania naukowego. Omawia zarówno klasyczne stanowiska klasyków filozofii: Poppera, Bridgmana czy Khuna, jak i rozległą panoramę współczesnych teorii filozofii nauki, w których próbuje się akcentować wpływ czynników społeczno-kulturalnych na treść teorii przyrodniczych. Polemizując ze stanowiskiem Szkoły Edynburskiej i...

Czy nasze mózgi są monogamiczne czy poligamiczne? Co wywołuje zazdrość u mężczyzn, a co u kobiet? Czy to prawda, że najtrudniejszy w związku jest trzeci rok?  Robin Dunbar, antropolog i psycholog ewolucyjny, w swoim kolejnym bestsellerze przygląda się fenomenom zakochania, miłości i zdrady. Posługując się wynikami najnowszych badań naukowych, mierzy się z wszystkimi znanymi i...

Jak oswoić przypadek? Czy jest on wyłomem w racjonalności, czy da się go jakoś ująć w matematyczne karby? Komu można zadedykować Filozofię przypadku ? Michał Heller przyznaje, że sam mógłby ją zadedykować Richardowi Dawkinsowi i Williamowi Dembskiemu, którzy spierają się o to, czy biologiczna ewolucja jest „ślepym zegarmistrzem”, czy...

Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii opowiada pasjonującą historię wyścigu do rozszyfrowania wewnętrznych mechanizmów najważniejszej cząsteczki organizmów żywych. Każdy słyszał o DNA, jednak niewielu z nas wie, czym są rybosomy. To ogromne konstrukcje molekularne, biologiczne maszyny, bez których żadna żywa komórka nie może funkcjonować. Wiedza na temat rybosomów...

Ludzie we wszystkich kulturach mają emocje związane z osobami, które są dla nich ważne, wyzwaniami związanymi z ich pozycją społeczną oraz z tym, co uważają za dobre, piękne, wstydliwe lub wulgarne. Jednak czy na całym świecie okazuje się radość czy smutek tak samo? Oczywiście, że nie! W swojej najnowszej książce Świat emocji psycholożka kulturowa Batja Mesquita przedstawia...

Co to są stałe przyrody? Czy naprawdę się nie zmieniają? Czy życie powstałoby, gdyby były one choć trochę inne? Rzeczywistością, jaką znamy, rządzi zbiór stałych – liczb i wartości określających działanie sił takich jak grawitacja, prędkość światła oraz masy cząstek elementarnych. W swojej książce John D. Barrow poddaje drobiazgowej analizie ich wpływ na powstanie...