Zarówno Henryk Sienkiewicz, jak i Stefan Żeromski w esejach Andrzeja Mencwela, to twórcy uprawiający rozmyślnie dwie odmienne tradycje historyczne. Horyzont idei XX wieku autor rozpina pomiędzy „krzepieniem serc” a „rozdrapywaniem ran”. Mencwel krytycznie analizuje ideowe, kulturalne i społeczne węzły polskiej nowoczesności. Nie poprzestaje na polemikach literackich i historycznych, lecz...

Monteskiusz, właściwe Charles Louis de Secondat, baron de La Brède et de Montesquieu (1689-1755) – francuski filozof, prawnik, czołowy przedstawiciel myśli oświeceniowej, autor takich dzieł jak Listy perskie (w których poddał ostrej krytyce rządy absolutystyczne za czasów króla Ludwika XIV), Rozważania nad przyczynami wielkości i upadku Rzymu czy właśnie chyba najważniejsze O duchu praw ...

W opublikowanej w 1901 roku „Psychopatologii życia codziennego” Freud po raz pierwszy oficjalnie użył terminu „psychoanaliza”. W rozprawie tej zajął się badaniem przejawów nieświadomego życia psychicznego. Opisał kluczowe elementy teorii psychoanalitycznej, takie jak nieświadomość i wyparcie. Za materiał do badań posłużyły mu „czynności pomyłkowe”, „przejęzyczenia”, „zabobony” i...

Maria Janion, autorka wielu dzieł poświęconych polskiej kulturze romantycznej, w książceDo Europy tak, ale razem z naszymi umarłymiskupiła się na procesie rozpadu dotychczasowego kulturowego paradygmatu. Odzyskanie niepodległości przez Polskę w roku 1989 i transformacja ustrojowa stały się przyczyną głębokich zmian, których obserwację umożliwia autorce znajomość historii idei, literatury i...

We wszystkich epokach niemoralność znajdowała w religii nie mniejsze wsparcie niż moralność Zbiór esejów opublikowany w 1913 roku uznawany za przełomowy. Freud podjął w nim próbę rozszyfrowania tajemnic ludzkiego zachowania, dokonał analizy konfliktu między prymitywnymi uczuciami a wymaganiami cywilizacji, czyli staraniem pogodzenia nieświadomych pragnień ze społecznym, akceptowalnym...

Jest to zapierająca dech w piersiach swoim rozmachem panorama dziejów świata. Autor, historyk i ekonomista, emerytowany profesor Uniwersytetu Harvarda, postawił sobie za zadanie wyśledzić i pojąć, jak przebiegał główny nurt postępu ekonomicznego i modernizacji: jak doszliśmy do tego, gdzie jesteśmy i kim jesteśmy. Landes mistrzowsko operuje anegdotą, szczegółem, zaskakującym...

Czy Wszechświat jest wieczny? Jak powstało życie? Skąd wziął się człowiek? Jak - i dlaczego -stworzył religię i kulturę? Czy teoria ewolucji i kosmologia odpowiadają na te pytania inaczej, niż religia i filozofia? Wreszcie, czy ewolucyjne wyjaśnienie samo domaga się wyjaśnienia? Pytania te stawiają autorzy niniejszej książki, traktując ewolucję w możliwie najszerszej,...

Dlaczego ludzie potrafią przyjąć perspektywę wspólnego celu, a w jego realizacji, posługując się językiem, doskonale skoordynować swoje działania i to nie tylko w gronie najbliższych krewnych, ale nawet wśród obcych? Według Tomasella odpowiedź na to pytanie sięga najgłębszych korzeni ludzkiej natury. Amerykański badacz, na podstawie obserwacji oraz licznych...

Czy umysł można oderwać od ciała? Czy podejmując decyzje warto polegać na emocjach? Jak współpracują ze sobą „serce” i „rozum”? Łącząc swoje bogate doświadczenie badacza mózgu z przenikliwością filozofa, Antonio Damasio wytyka Kartezjuszowi tytułowy błąd. Polega on na oddzielaniu umysłu od ciała, a w konsekwencji także rozumu od emocji, i tego co w nas typowo ludzkie od tego co...

Humor i śmiech stanowią jedną z cech przynależnych wyłącznie gatunkowi ludzkiemu. Nie wszyscy jednak śmiejemy się z tych samych rzeczy, a przynajmniej uważamy je za zabawne w różnym stopniu. Od czego zatem zależy poczucie humoru? Od inteligencji, cech wrodzonych, a może płci? Czy da się odpowiedzieć na pytanie jak działa ten proces z neuronaukowego punktu widzenia? W swej...

Czy istnieje język doskonały? Czym jest interpretacja? Czy poza jej granicami leży tylko nonsens? Książka odpowiada na pytanie, dlaczego w świecie komunikacji jesteśmy skazani na interpretację. Autor, posiłkując się ustaleniami współczesnych nauk kognitywnych i teorii ewolucji, a także czerpiąc z tradycji filozofii...

Wydaje się, że mózg to nieczuła maszyna do liczenia – biologiczny komputer. Nic bardziej mylnego! Mózg jest bardzo towarzyski, emocjonalny i prospołeczny. Mózg lubi się śmiać, plotkować, spotykać ze znajomymi i budować więzi. Mózg jest w najlepszej formie, gdy otaczają go… inne, życzliwe mózgi. Nauka to potwierdza na wiele sposobów. Lekarze, psychologowie, neuronaukowcy, a nawet ekonomiści...

Dlaczego sok pomidorowy stanowi aż 27% napojów kupowanych na pokładach samolotów ? Jaki wpływ na serwowane jedzenie ma to, czy talerz jest mały, czerwony, czy okrągły? Dlaczego jemy o 35% więcej w towarzystwie jednej osoby i o 75% więcej w towarzystwie trzech osób? Gastrofizyka to nowa dziedzina wiedzy zapoczątkowana przez profesora Charlesa Spence’a, łącząca psychologię, neuronaukę i...

Czym jest świadomość? Jak wyewoluowała? Czym jest doświadczenie zmysłowe? Wielu współczesnych myślicieli powiela błędne przekonania naszych przodków sądząc, że odpowiedzi na te pytania są tajemnicą, której odkrycie nie jest ludziom pisane. Jednak dzięki przenikliwości talentowi Daniela C. Dennetta możemy się przekonać, że nawet najgłębsze zakątki naszego umysłu nie...

„Tako rzecze Zaratustra” to najczęściej czytane i tłumaczone dzieło niemieckiego filozofa Friedricha Nietzschego. Jego wysokie walory literackie sprawiły, że zyskało popularność również poza środowiskiem akademickim. Utwór wyróżnia się oryginalnym stylem i językiem, a także bogatą i niejasną symboliką. Jest opisywany jako epopeja filozoficzna i składa się z czterech części, z których każda...

Książka Katarzyny Wądolny-Tatar Narracje (re)konstrukcyjne, narracje interwencyjne, literackie reprezentacje dzieciństwa poświęcona szeroko pojętym motywom dzieciństwa w literaturze to ważny głos w badaniach polskiej prozy dla dzieci, analiza różnych sposobów ukazywania historii, literatury jako medium pamięci i postpamięci, sposobów przedstawiania najbardziej palących problemów...

Po 30 latach od założenia "Najwyższego Czasu!" oddajemy w Państwa ręce podsumowanie jego działalności. Ta wyjątkowa książka jest nie tylko kroniką środowiska NCz!, ale też zbiorem historycznych - ale ponadczasowych - artykułów, jakie ukazały się w naszym czasopiśmie w ciągu ostatnich trzech dekad. Na jej łamach przeczytacie Państwo felietony Sommera, Michalkiewicza, Korwina-Mikke,...

Hejt do niedawna stanowił wyłącznie czarną stronę sieci. Przyzwyczailiśmy się do niego, a nawet niesłusznie go zaakceptowaliśmy. Efekt? Hejt wyszedł z monitorów na ulice, a my musimy żyć w świecie, w którym każdy może obrobić nam tyłek i zrobić krzywdę — nie tylko słowem, ale i czynem. Hejter rzuca bezpodstawne, agresywne i krzywdzące opinie na prawo i lewo. Kiedyś cierpiały na tym dzieci w...

Przenikliwa analiza najważniejszych kwestii dotyczących naszego życia, świata i kosmosu. W swojej ostatniej książce słynny astronom, futurolog i pisarz Carl Sagan zabiera nas zarówno w bezmiar kosmosu, jak i w zakamarki ludzkiego umysłu, zadając fascynujące pytania o to, jak powstał wszechświat i jaki będzie jego koniec, a także jak, łącząc naukę ze współczuciem,...

Słownik pojęć Whiteheada to pierwsze na świecie tak przystępnie napisane wprowadzenie do filozofii procesu - wielkiego projektu intelektualnego Alfreda Northa Whiteheada, wybitnego XX-wiecznego matematyka i myśliciela. Od czasu opublikowania jego najważniejszego dzieła, Proces i rzeczywistość (1929), filozofia Whiteheada jest powszechnie uważana za jeden z bardziej fascynujących, ale...