Rankiem 10 kwietnia 2010 r. Siergiej Amielin, wykładowca smoleńskiej filii Moskiewskiego Instytutu Energetycznego, dowiedział się – podobnie jak tysiące innych mieszkańców Smoleńska – o katastrofie lotniczej, do której doszło na obrzeżach miasta. Rozmiary tragedii, początkowy chaos informacyjny, pytania o przyczyny i okoliczności wypadku – wszystko to sprawiło, że w ciągu kilku godzin po katastrofie zawrzały nie tylko lokalne fora internetowe, ale i specjalistyczne lotnicze serwisy na całym świecie. W ciągu następnych kilku dni zawiązała się ogromna międzynarodowa społeczność internautów, która zaczęła dociekać, co się wydarzyło i dlaczego. Próbowano odtworzyć przebieg katastrofy oraz znaleźć jej przyczyny. Oprócz amatorów w dyskusje i dociekania włączyli się liczni rosyjscy (i nie tylko) specjaliści, w tym byli i aktualni piloci, którzy latali na tupolewach i znali smoleńskie lotnisko wojskowe. Nieoficjalne śledztwo internautów stało się samorzutną akcją niepodporządkowaną żadnym z góry określonym zasadom, z wyjątkiem dążenia do weryfikacji wszelkich możliwych hipotez. Jego uczestnicy nie mieli dostępu do tajnych akt ani dokumentów, ale za to dysponowali zbiorową wiedzą z najróżniejszych dziedzin – od psychologii po fizykę – oraz informacjami, jakich mogli dostarczyć mieszkańcy Smoleńska, w tym nieliczni bezpośredni świadkowie katastrofy. Książka Siergieja Amielina stanowi zapis dotychczasowych ustaleń wielomiesięcznego obywatelskiego śledztwa. Nie wiemy, czy będą one zgodne z tym, co wykaże końcowy raport MAK. Nie ma jednak wątpliwości, że to pierwszy w historii katastrof lotniczych przypadek równoległego, nieoficjalnego śledztwa prowadzonego przez międzynarodową grupę zapaleńców, śledztwa amatorskiego w zapominanym już dziś znaczeniu tego słowa. Amator bowiem (od łacińskiego amare – kochać) oznacza miłośnika, entuzjastę, pasjonata...