Jeśli do rąk polskiego czytelnika nie trafiło dotąd popularne opracowanie poświęcone znanej i cenionej twórczości Włodzimierza Odojewskiego, to książka Wiesława Ratajczaka wypełnia ów brak z naddatkiem. Szczupłe ramy opracowania nie pozwalały na zbyt obszerną narrację, mamy więc do czynienia z ujęciem aspektowym. Ratajczak wybiera jeden, ważny dla pisarza problem i to jemu poświęca najwięcej uwagi. Znawców twórczości Odojewskiego nie zdziwi fakt, że wybranym przez badacza aspektem jest pamięć. Poznański historyk literatury odsłania motywacje skłaniające prozaika do koncentracji twórczości wokół kwestii pamięci historycznej, widzianej przez pryzmat konkretnego ludzkiego losu. Okazuje się, że sprawa ta jest dla pisarza ważna także ze względu na toczącą się walkę o symboliczne panowanie nad przeszłością narodów i państw.