Wprowadzenie do przestrzeni kapitalizmu Kiedy zaczął się nowoczesny kapitalizm? Czy wtedy kiedy nastąpiło oddzielenie biznesu od gospodarstwa domowego (rozumianego jako skomplikowana sieć powiązanych ze sobą instytucji - sąsiedztwa, wsi, miasta, probostwa, cechów), co doprowadziło do sytuacji, w której biznes uzyskał bezprzykładną wolność od porządku etycznego i długofalowych zobowiązań? Czy też wówczas, gdy producent oddzielił się od środków produkcji?Punktem zwrotnym, zdaniem wielu, było załamanie monetarnych ustaleń z Bretton Woods w wyniku kryzysu paliwowego z 1973 roku, co osłabiło państwowe ograniczenia dotyczące inwestycji. Richard Sennett pisze: "Korporacje przekształciły się, by sprostać wymogom nowej międzynarodowej klienteli inwestorów nastawionych bardziej na krótkoterminowe zyski z obrotu akcjami niż długoterminowe dochody z dywidend. Pracownicy stali się mobilniejsi w skali globu. Granice państwa przestały być barierą także dla konsumpcji i komunikacji. Rozwój mikroprocesorów przed nadejściem lat 90. XX wieku umożliwił też zniszczenie starego marzenia (lub koszmaru) o automatyzacji zarówno pracy fizycznej, jak i biurowej- ostatecznie tańsze okazało się inwestowanie w maszyny niż płacenie ludziom za wykonywanie tej samej pracy".Świat jest niestabilny, ale podobno już od czasów Marksa niestabilność wydaje się jedyną stałą cechą kapitalizmu.Kapitalizm, kapitalizmy to wdzięczny i cierpliwy obiekt rozważań badaczy reprezentujących różne dziedziny nauki. Pisanie o kapitalizmie sprowadza się do "zabrania głosu w dyskusji". Również ta praca jest niczym innym jak tylko kolejnym głosem w dyskusji na temat natury, przekształceń kapitalizmu i konsekwencji tych przekształceń. Głosem jednak, moim zdaniem, interesującym i ważnym. Głosem, a raczej barwnym wielogłosem, ekspertów reprezentujących różne środowiska akademickie i obszary badawcze. Głosem, który wybrzmiał podczas konferencji "Przestrzenie kapitalizmu", zorganizowanej pod koniec października 2018 roku przez Instytut Filozofii, Socjologii i Socjologii Ekonomicznej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie w kooperacji z Fundacją Inicjatyw Strategicznych INSTRAT.Należy podkreślić, że tytuł konferencji nie był inspirowany tytułem książki Davida Harveya Przestrzenie globalnego kapitalizmu ani proponowaną przez autora teorią.Praca jest zapisem obserwacji poczynionych w trakcie, jak i po konferencji. Nie aspiruje do analizy, która wprowadzi ład w świecie rozważań o kapitalizmie. Nie będzie też przełomem w tych rozważaniach. Jest zapisem dyskusji i płynących z niej wniosków grupy badaczy, którzy niczym wycieczka szkolna stoją przed obrazem Mona Lisy i próbują odgadnąć, kim jest ta dziewczyna i dlaczego się uśmiecha, i czy to w ogóle jest uśmiech. Dlatego tych, którzy zechcą poświęcić swój cenny czas na przeczytanie tej krótkie rozprawy, proszę w imieniu swoim i współautorów o wyrozumiałość. Traktujcie tę niewielką książkę jak zapiski interpretacji dzieła, które wszyscy znamy, ale każdy widzi je nieco inaczej. (fragment)