Przedmiotem prezentowanej monografii jest proces ewolucji, który zachodził i nadal zachodzi w orzecznictwie Trybunału odnoszącym się do statusu prawnego obywateli Unii Europejskiej w państwach przyjmujących oraz państwach pochodzenia. W 2018 r. mija dwadzieścia pięć lat funkcjonowania – wprowadzonej Traktatem z Maastricht – instytucji obywatelstwa Unii Europejskiej, a w 2019 r. upłynie piętnaście lat od przyjęcia dyrektywy 2004/38, której zasadniczym celem było kompleksowe uregulowanie zagadnień związanych z wykonywaniem prawa do swobodnego przemieszczania się i pobytu przyznanego obywatelom UE w obecnym art. 21 TFUE. Okresy te są wystarczające, aby poddać analizie i podsumować rozwój instytucji obywatelstwa oraz jej skutków dla statusu prawnego obywateli państw członkowskich. Punktem wyjścia rozważań dla tytułowej problematyki stanowi dorobek prawny związany ze swobodami rynku wewnętrznego. Dokonano szczegółowej analizy nie tylko samych wyroków TS, ale także opinii rzeczników generalnych. Praca stanowi niewątpliwie ważne źródło wiedzy dotyczącej m.in.: obywatelstwa Unii Europejskiej; orzecznictwa w przedmiocie rozszerzeń uprawnień obywateli Unii; dyrektywy 2004/38 i jej wpływu na orzecznictwo Trybunału; uprawnień obywateli Unii względem państwa pochodzenia; prawa do poszanowania życia rodzinnego obywateli Unii; pisowni imion i nazwisk obywateli Unii; status obywateli Unii, którzy nie skorzystali z prawa do swobodnego przemieszczania się – test naruszenia istoty praw związanych z obywatelstwem Unii. Publikacja przeznaczona jest przede wszystkim dla praktyków, tj. sędziów, adwokatów i radców prawnych, zainteresuje również legislatorów i pracowników naukowych szkół wyższych.