Reprezentacje Zagłady w kulturze polskiej (1939-2019) śledzą artystyczne ekspresje Holokaustu w teatrze, filmie, muzeach, sztukach wizualnych oraz zjawiska z kręgu kultury popularnej. Stanowią kontynuację badań, które podjęliśmy kilkanaście lat temu w Literaturze polskiej wobec Zagłady (1939-1968). Reprezentacje… mają uświadomić współczesnemu odbiorcy wielowymiarowość oraz niezwykłą mnogość...

Rozmowa z człowiekiem doświadczonym, często głęboko, przez przeszłość (historię) to wielka lekcja cierpliwości i empatii. W czasie takiego spotkania trzeba się otworzyć na osobę siedzącą naprzeciwko – na jej sposób myślenia, który pozwalał jej uporządkować swój świat – i spróbować odnaleźć w tym procesie ulgę. Te spotkania postrzegam przez pryzmat mądrości Emmanuela Levinasa. Filozof ten...

Śmiech w twórczości Zbigniewa Herberta ma wiele odsłon -jest motywem poetyckim, zagadką filozoficzną, projektowaną reakcją odbiorcy, wreszcie odpowiedzią samego pisarza na otaczającą go rzeczywistość. Ma też wiele odcieni - bywa nostalgicznym uśmiechem, zabawą słowem poetyckim i tradycją literacką, dowcipem językowym, ale też reakcją obronną na zło i niesprawiedliwość, szyderstwem,...

Zbigniew Goliński (1925–2008) – historyk literatury polskiego oświecenia, teoretyk edytorstwa naukowego, monografista Ignacego Krasickiego, wydawca pism Księcia Biskupa Warmińskiego i Stefana Żeromskiego, redaktor naukowy fundamentalnych prac związanych z literaturą osiemnastego i początku dziewiętnastego wieku, inicjator wielu ważnych przedsięwzięć naukowych środowiska polonistycznego....

Kolejny tom serii Bibliotheca litterarum medii aevi wydawanej przez Pracownię literatury Średniowiecza IBL PAN zawiera tekst łaciński i przekład poematu biblijnego pt. Księga Tobiasza autorstwa Mateusza z Vendôme (XII w.). Poeta ten znany był w średniowieczu przede wszystkim jako autor popularnego podręcznika sztuki poetyckiej Ars versificatoria (ok. 1175). Nieco później powstała Księga...

„Utwory poetyckie” Walentego Bartoszewskiego – jedenaście zbiorów religijno-okolicznościowych i panegirycznych wierszy autorstwa zapomnianego wileńskiego poety początków XVII stulecia. Autor, którego biografia nadal pozostaje zagadką, wyjątkowo akcentował swoje związki z Wilnem. Odmalowując słowem obraz miasta, utrwalił Bartoszewski zarówno ponurą rzeczywistość Wilna nękanego przez epidemie,...

Kazimierz Woźnicki (1878–1949) jest postacią niemal zapomnianą. Z rzadka przemyka przez karty naukowych rozpraw, częściej zresztą przyczynkarskich niż większych monografii. Sporadycznie wyłania się z cienia przeszłości dzięki wysiłkowi heurystycznemu takiego czy innego badacza. Woźnicki jest postacią drugiego planu, niespecjalnie rzucającą się w oczy, wykonującą jednak przez całe...

W praktykach translatorskich polskiego oświecenia literatura i władza splatają się w sposób szczególny. Nim tłumacz tragedii użyje twórczej wyobraźni, by za pomocą słów wstrząsnąć publicznością, sam poddaje się sile emanującej z zewnątrz. Jej istotą jest „nieco magiczne wrażenie przewagi” wywierane przez obcojęzyczne utwory wyniesione na piedestał i uznane za kluczowe dla nowożytnej Europy....

Książka Bożeny Mazurkowej ma wymiar monograficzny. Zawarte w niej rozprawy scala naczelna idea skupienia się na faktach literackich z zakresu twórczości publiczno-okolicznościowej i osobisto-okazjonalnej. Wypada stwierdzić, że Bożena Mazurkowa doskonale porusza się w obrębie podjętej problematyki i przedstawionym zbiorem wkracza w grono czołowych badaczy oświeceniowej literatury...

Inicjatywę wydania Listow Trzeszczkowskiej do Miriama należy uznać za słuszna i potrzebną. To zwarty, dobrze zachowany i duży blok epistolarny, dający możliwość pokazania życia, osobowości oraz twórczości poetki i tłumaczki dziś już niemal zupełnie zapomnianej. Ale i dziś właśnie – z wielu powodów – niezwykle interesującej (…) Wstęp ma charakter biograficzny i historycznoliteracki....

Rękopisy najpiękniejszych utworów Bolesława Leśmiana, które dziś stanowiłyby podstawę do badań tekstologicznych, przepadły w wojennej zawierusze. Nie znaczy to jednak, że w kwestii literackiego warsztatu poety skazani jesteśmy na domysły. Dzięki determinacji jego rodziny przetrwał niewielki pakiet jego manuskryptów. Znajdziemy tam teksty, których autor nie zdążył, nie mógł lub nie chciał...

W trzeciej książce z cyklu „W stronę nowej syntezy” przyglądamy się literaturze faktu i wpływowi otoczenia komunikacyjnego na jej kształt i funkcjonowanie. Literatura bez fikcji staje się dla uczestników kultury nie tylko medium opisu świata, ale również kształtowania rzeczywistości. Pisanie i użytkowanie tekstów niefikcjonalnych jest formą interwencji. Udział bohaterów w powstawaniu tekstu...

Czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej.

Książka zawiera zbiór prac Marii Bokszczanin z okresu całej jej działalności twórczej. W pierwszej swej części przynosi artykuły o Henryku Sienkiewiczu, wynikające z jej pracy nad wydaniem listów pisarza (pięć wieloczęściowych tomów ogłoszonych w latach 1977-2009), w drugiej studia nad folklorem, w trzeciej sylwetki osób bliskich, wśród których znalazły się osobistości bardzo zasłużone dla...

Monografia Dariusza Kuleszy dzieli się na trzy części: Rozgrzewka, Proza, Poezja. W części pierwszej autor sięga po teksty z końca dziewiętnastego stulecia oraz pierwszej połowy kolejnego, choć punktem odniesienia jest ich powojenna recepcja. Ten fragment publikacji obejmuje artykuły: Wprowadzenie albo ćwiczenia historycznoliterackie: plan zajęć, Między romantyzmem i socjalizmem. Młodzi...

"Canonico. Antologia" to najnowsza książka Mikołaja Sokołowskiego - badacza romantyzmu polskiego w wymiarze europejskim, przywiązującego szczególną wagę do polsko-włoskich związków kulturalnych w wieku XIX oraz pierwszych dziesięcioleciach wieku XX.

Refleksja humanistyczna w planowaniu przestrzennym, pod redakcją naukową Aleksandry Wójtowicz i Jacka Paulinka Refleksja humanistyczna w planowaniu przestrzennym to jeden z trzech tomów trylogii, przygotowanych w ramach grantu NPRH MNiSW Literaturoznawstwo architektoniczne (nr 0176/NPRH4/H2a/83/2016). Zaakcentowana jest tu rola badań multidyscyplinarnych, gdzie istotna jest równorzędność...

Słownik polszczyzny XVI wieku opisuje język epoki renesansu – okresu kształtowania się i rozkwitu naszego języka narodowego. Jako naukowy słownik dokumentacyjny służy badaczom literatury i języka polskiego, historykom, socjologom i kulturoznawcom, dostarcza też materiału porównawczego filologom zajmującym się językami obcymi. Źródła Słownika reprezentują różne odmiany szesnastowiecznej...

Krytyczne wydanie „Pism zebranych” Stefana Żeromskiego pod redakcją Zbigniewa Golińskiego zaczęło ukazywać się w roku 1981 nakładem SW "Czytelnik". Edycja została zaplanowana na 39 tomów podzielonych na sześć serii: trzy serie utworów literackich (nowele, powieści, dramaty – łącznie 23 tomy), serię utworów publicystycznych (3 tomy), dzienniki (7 tomów) oraz listy (6 tomów). W latach...

Kazimierz Wóycicki (1876-1938) – teoretyk literatury, nauczyciel, pracownik Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, autor Formy dźwiękowej prozy polskiej wiersza polskiego, wykładowca Towarzystwa Kursów Naukowych.